Παληκαράς Κωνσταντίνος, Επικ. Καθηγητής

 

Tο ερευνητικό αντικείμενο 

 

Η ερευνητική μονάδα «Νευρογενετικής και Γήρανσης» υπάγεται στο Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας «Φυσιολογείον» της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Ο κεντρικός στόχος των ερευνητικών μας προσπαθειών είναι η διερεύνηση των μοριακών μηχανισμών που διέπουν τη λειτουργία του νευρικού συστήματος. Στο εργαστήριο μας χρησιμοποιούμε το νηματώδη Caenorhabditis elegans ως οργανισμό μοντέλο για να κατανοήσουμε τους μοριακούς μηχανισμούς λειτουργίας του νευρικού συστήματος.

Το νευρικό σύστημα του νηματώδη αποτελείται από μόλις 302 νευρώνες γεγονός που προσφέρει μια μοναδική πλατφόρμα ιδανική για τη μελέτη των πολύπλοκων νευρωνικών δικτύων. Παρά το μινιμαλιστικό νευρικό του σύστημα, ο νηματώδης C. elegans, εμφανίζει μεγάλη ποικιλία αισθητικών ικανοτήτων και συμπεριφορών. Τέτοιο ευρύ φάσμα ευδιάκριτων φαινοτύπων μπορεί να αξιοποιηθεί χρησιμοποιώντας εργαλεία εξελιγμένης γενετικής, οπτογενετικής, μοριακής βιολογίας καθώς και σύγχρονων μεθόδων μικροσκοπίας, ώστε να διασαφηνιστούν οι μοριακοί μηχανισμοί που διέπουν την κυτταρική ομοιόσταση. Πάνω σε αυτά τα εξαιρετικά χαρακτηριστικά, χτίζουμε τις μελέτες μας, εστιάζοντας στους μηχανισμούς ελέγχου ποιότητας των μιτοχονδρίων και το πως αυτοί επηρεάζουν την ομοιόσταση των κυττάρων και των διαφορετικών ιστών του οργανισμού (Εικόνα 2). Επιπλέον, τα ενδιαφέροντά μας περιλαμβάνουν 1. την ανακάλυψη νέων φυτικών και συνθετικών χημικών ενώσεων που διατηρούν την λειτουργία των μιτοχονδρίων κατά τη γήρανση, 2. Την μελέτη των μοριακών μηχανισμών που ρυθμίζουν τον νευροεκφυλισμό και τη γήρανση, 3., την ανάπτυξη μοντέλων νευροεκφυλιστικών ασθενειών στον C. elegans, και 4. την ανάπτυξη νέων γενετικών εργαλείων για την έρευνα του νηματώδη.

 

Μέλη της Μονάδας Νευρογενετικής και Γήρανσης

Επικεφαλής του Εργαστηρίου

Δρ. Κωνσταντίνος Παληκαράς (PhD; palikarask@med.uoa.gr)

Μεταδιδακτορικοί Ερευνητές

Δρ. Φοίβος Μπορμπόλης (PhD; kmpormpol@med.uoa.gr

Δρ. Χριστίνα Πλουμή (PhD; cploumi@med.uoa.gr)

Δρ. Χριστίνα Δοξάκη (MD, PhD; cdoxaki@icloud.com)

Υποψήφιοι Διδάκτορες

Αντώνης Ρούσσος (antoinerous96@gmail.com)

Ειρήνη Μυτιληναίου (mytilinaioue@med.uoa.gr)

Παναγιώτης Χαριτίδης (panhari85@gmail.com)

Μεταπτυχιακοί φοιτητές

Κατερίνα Κιτοπούλου (aikitop@med.uoa.gr)

Κατερίνα Ζαχαροπούλου (katezach43@gmail.com; MSc student “Molecular Biomedicine” - rotation)

Παλαιότερα Μέλη

Παναγιώτα Μηλιώτη (panmilioti@gmail.com; MSc student “Molecular Biomedicine” - rotation)

Μυρσίνη Κτενιαδάκη (MSc student “International Master of Neuroscience” - rotation)

Επιλεγμένες Δημοσιεύσεις:

  1. Borbolis F, Mytilinaiou E, Palikaras K. The crosstalk between microbiome and mitochondrial homeostasis in neurodegeneration. Cells, 2023;12(3):429.
  2. Palikaras K.*, Mari M., Ploumi C., Princz A., Filippidis G., Tavernarakis N.* Age-dependent nuclear lipid droplet deposition is a cellular hallmark of aging in Caenorhabditis elegans. Aging Cell, 2023: e13788 *corresponding authors
  3. Xie C., Zhuang X., Niu Z., Ai R., Lautrup S., Zheng S., Jiang Y., Han R., SenGupta T., Cao S., Lagartos-Donate M., Cai C., Xie L., Caponio D., Wan W., Schmauck-Medina T., Zhang J., Wang H., Lou G., Xiao X., Zheng W., Palikaras K., Yang G., Caldwell K., Cladwell G., Shen H., Nilsen H., Lu J., Fang EF. Amelioration of Alzheimer’s disease pathology by mitophagy inducers identified via machine learning and cross-species workflow. Nature Biomedical Engineering, 2022
  4. Aman Y., Schmauck-Medina T., Hansen M., Morimoto RI., Simon AK., Bjedov I., Palikaras K., Simonsen A., Johansen T., Tavernarakis N., Rubinsztein DC., Patridge L., Kroemer G., Labbadia J. and Fang EF. Autophagy in healthy aging and disease. Nature Aging, 2021
  5. Palikaras K.*, Achanta K., Choi S., Akbari M.* and Bohr VA.* Alteration of mitochondrial homeostasis is an early event in a C. elegans model of human tauopathy. Aging (Albany NY), 2021 *corresponding authors
  6. Zaninello M.*, Palikaras K.*, Sotiriou A., Tavernarakis N. and Scorrano L. Sustained intracellular calcium rise mediates neuronal mitophagy in models of autosomal dominant optic atrophy. Cell Death and Differentiation, 2021 *equal contribution
  7. SenGupta T.*, Palikaras K.*, Esbensen Y.Q., Konstantinidis G., Galindo FJN., Achanta K., Kassahun H., Stavgiannoudaki I., Bohr VA., Akbar M., Gaare J., Tzoulis C., Tavernarakis N. and Nilsen H. Base excision repair causes age-depedent accumulation of single-stranded DNA breaks that contribute to Parkinson disease pathology. Cell Reports, 2021*equal contribution
  8. Zaninello M., Palikaras K., Naon D., Iwata K., Herkenne S., Quintana-Cabrera R., Semenzato M., Grespi F., Ross-Cisneros F., Carelli V., Sadun A., Tavernarakis N. and Scorrano L. Inhibition of autophagy curtails visual loss in a model of autosomal dominant optic atrophy. Nature Communications, 2020
  9. Lou G.*, Palikaras K.*, Lautrup S.*, Schneibye-Knudsen M., Tavernarakis N. and Fang E.F. Mitophagy and neuroprotection. Trends in Molecular Medicine, 2019 *equal contribution
  10. Fang EF.*, Hou Y.*, Palikaras K.*, Adriaanse BA., Kerr JS., Yang B., Lautrup S., Hasan-Olive M., Caponio D., Dan X., Rocktäschel P., Croteau DL., Akbari M., Greig NH., Fladby T., Nilsen H., Cader MZ., Mattson MP., Tavernarakis N., Bohr VA. Mitophagy inhibits amyloid-β and tau pathology and reverses cognitive deficits in models of Alzheimer’s disease. Nature Neuroscience, 2019 *equal contribution
  11. Palikaras K., Lionaki E. and Tavernarakis N. Mechanisms of mitophagy in cellular homeostasis, physiology and pathology. Nature Cell Biology, 2018
  12. Palikaras K., Lionaki E. and Tavernarakis N. Coordination of mitophagy and mitochondrial biogenesis during ageing in C. elegans. Nature, 2015

Λίστα δημοσιεύσεων του εργαστηρίου: Palikaras group

 

Χρηματοδότηση

© Copyright 2008-2023 Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών • powered by Nevma